- Details
-
Category: 3. Sống & Chia Sẻ Lời Chúa
(Gv 1, 2. 2, 21-23; Col 3. 1-5. 9-11; Lc 12, 13-21).
Người ta kể rằng ở miền rừng núi, dân Thượng có một lối bẫy khỉ rất đơn giản. Họ làm một cái lồng có nhiều lỗ nhỏ vừa tay con khỉ. Rồi họ buộc lồng vào một gốc cây và bỏ vào đó ít hạt bắp rang. Các chú khỉ ngửi mùi bắp thơm thì thò cả hai tay vào bốc. Lúc đó người bẫy khỉ ngồi xa xa cứ việc tiến lại bắt chú khỉ. Con khỉ cuống cuồng muốn thoát chạy nhưng không rút tay ra được. Lý do đơn giản là hai tay còn nắm chặt hai nắm hạt bắp.
Tác giả sách Giảng Viên đã suy gẫm sự đời một cách rất sâu lắng. Phản ánh một triết lý sống. Thực ra cuộc sống con người rất phức tạp và đa diện. Chúng ta nên quan sát và suy gẫm rất cẩn thận để tìm một hướng đi thích hợp. Trước khi chúng ta được mở mắt chào đời, vũ trụ và muôn loài đã có đó. Khi chúng ta nhắm mắt xuôi tay, muôn sự vẫn cứ tiếp tục hiện hữu. Cuộc đời của mỗi người xuất hiện đó, rồi biến mất. Không có gì tồn tại mãi ở trần gian này. Giảng Viên đã dạy rằng: Hư không trên các sự hư không, hư không trên các sự hư không và mọi sự đều hư không ((Gv 1,2). Hư không diễn tả mộtkhía cạnh vô thường của cuộc sống này. Có nghĩa là mọi sự hiện hữu như gió thoảng mây bay. Giảng Viên chia sẻ kinh nghiệm sinh hoạt cuộc sống hằng ngày và gẫm suy: Vì kẻ này làm việc vất vả trong sự khôn ngoan, hiểu biết và lo lắng, rồi phải để sự nghiệp lại cho người ở nhưng không, thì thật là hư không và tai hại lớn lao (Gv 2, 21).
Chúng ta không nhìn cuộc sống một cách bi quan hay tiêu cực. Vì sự sống là một hồng ân. Chuỗi ngày sống là một chuỗi ân sủng nối tiếp. Sống là hiện hữu. Mọi sự hiện hữu đều hữu ích. Sự sống cần được sinh hoa kết trái. Thể xác con người cần được lớn lên và phát triển mỗi ngày. Đời sống tâm linh cũng được bồi dưỡng để tiến tới sự hoàn hảo hơn. Sinh ra là khởi đầu. Bắt đầu bước vào một cuộc lữ hành trần thế. Cuộc lữ hành cần có hướng đi và cùng đích. Trong các loài thụ tạo, sứ mệnh của con người thật cao quí. Vì con người được tạo dựng nên giống hình ảnh của Thiên Chúa. Thiên Chúa trao ban cho con người có ý chí, lý trí và tự do. Với những khả năng ưu việt, con người có bổn phận và trách nhiệm xây dựng một xã hội giầu mạnh, thịnh đạt và an bình. Với khối óc và bàn tay lao động, con người góp phần làm cho thế giới ngày tốt đẹp hơn.
Câu truyện Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu giúp chúng ta nhận rõ về giá trị về việc tìm kiếm và sử dụng của cải trần đời. Cần có thái độ chọn lựa đối với vật chất phù vân. Chúng ta còn có gia sản tinh thần quí báu hơn. Hãy dùng của cải hay hư nát để mua Nước Trời. Hãy dùng tiền bạc thế gian để đổi lấy bạn hữu. Hãy dùng của giả để đổi lấy của thật. Hãy tráo đổi giá trị trần thế để mua gia sản nước trời. Đổi tiền giả ra tiền thật. Đó là dùng tiền bạc hay của cải để bố thí hoặc làm việc bác ái, chúng ta sẽ tích trữ được khó báu trên trời. Chúa Giêsu đã dậy: Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: Hãy dùng tiền của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi vĩnh cửu (Lc 16, 9).
Điều quan trọng là chúng ta phải đặt đúng giá trị của sự việc. Tiền bạc của cải không thể trở thành chủ nhân ông. Đừng qúa tham lam thu tích của cải phù hoa thế trần, nhưng luôn ý thức hướng tới mục đích sau cùng. Chúa Giêsu cảnh báo: 'Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay người ta sẽ đòi linh hồn ngươi, thế thì những của ngươi tích trữ sẽ để lại cho ai? (Lc 12, 20). Người đời nghĩ rằng phải cố gắng làm việc để trở nên giầu có và có của ăn của để, phòng khi hữu sự. Điều này thật phải lẽ! Đối với các tín hữu, chúng ta được mời gọi không chỉ làm giầu gia sản vật chất nhưng quan trọng hơn là làm giầu trước mặt Chúa. Chúa Giêsu nói tiếp: Vì kẻ tích trữ của cải cho mình mà không làm giàu trước mặt Chúa thì cũng vậy" (Lc 12, 21). Khi lao động làm việc hay kiếm sống bằng mồ hôi nước mắt, các thành qủa đều có giá trị giúp thăng hoa cuộc sống. Chúng ta không chỉ tích trữ gom góp tiền bạc để thụ hưởng riêng mình, nhưng sử dụng của cải để sinh hoa qủa cho tha nhân và xã hội. Biến đổi giá trị vật chất phàm hèn tới giá trị tinh thần cao siêu trước mặt Chúa.
Truyện kể có người giầu có kia chết, chôn chưa được ba ngày, một tên đạo tặc giữa đêm lén đào mả lên, lột hết vàng bạc trong mình kẻ chết, rồi lại vác búa đập bể đầu, bể miệng. Sao lại thù hằn dữ vậy? Không, chỉ vì khi chôn, người ta cho ông ngậm viên ngọc quí đó thôi. Giầu có sống không yên, chết cũng chẳng yên.
Lợi lộc gì chứ khi chúng ta chỉ biết cắm đầu lo làm giầu sở hữu của cải vật chất. Hãy ngước nhìn lên và nhắm hướng về cùng đích. Cuộc đời của chúng ta có những gia trị cao quí hơn nhiều. Vì sự sống của chúng ta được chuộc lại bởi giá Máu châu báu của Chúa Giêsu. Thánh Phaolô diễn tả: Anh em thân mến, nếu anh em đã sống lại với Đức Kitô, anh em hãy tìm những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự bên hữu Thiên Chúa (Col 3, 1). Quê hương đích thực của chúng ta là trời cao. Tại sao chúng ta xả thân miệt mài thu tích của cải dưới đất nơi mối mọt rúc rỉa? Hãy tìm kiếm những sự cao siêu hơn: Anh em hãy nghĩ đến những sự trên trời, chứ đừng nghĩ đến những sự dưới đất (Col 3, 2).
Lạy Chúa, chúng con xin chọn Chúa làm gia nghiệp đời chúng con. Tiên vàn chúng ta hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và mọi sự Chúa sẽ ban thêm. Có Chúa, chúng con sẽ có tất cả.
Lm. Giuse Trần Việt Hùng
- Details
-
Category: 3. Sống & Chia Sẻ Lời Chúa
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta suy tư về ý nghĩa thực sự của đời sống, thúc đẩy chúng ta nhìn xa hơn những chóng qua trên trần thế, chỉ như mây bay, để tìm kiếm những giá trị trường tồn, và hướng tới sự sống vĩnh cửu trong Chúa Kitô.
1. Phù vân chỉ là phù vân
Sách Giảng Viên mở đầu bằng một tuyên bố mạnh mẽ: “Phù vân, quả là phù vân. Phù vân, quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vân.” (Gv 1: 2). Câu này không phải là một lời phủ nhận giá trị của cuộc sống, nhưng là một lời mời gọi nhìn nhận sự tạm bợ của những gì thuộc về thế gian: “Quả thế,có người đã đem hết khôn ngoan và hiểu biết mà làm việc vất vả mới thành công, rồi lại phải trao sự nghiệp của mình cho một người đã không vất vả gì hết. Điề uấy cũng chỉ là phù vân và lại là đại hoạ” (Gv 2,21). Sự vất vả, lo toan để tích lũy của cải, danh vọng, hay quyền lực, cuối cùng chỉ là phù vân nếu không có ý nghĩa vĩnh cửu.
Thánh Augustinô đã từng suy niệm về sự hư không này trong tác phẩm Tự Thú: “Lòng con khắc khoải cho đến khi con được nghỉ yên trong Chúa” (Tự Thú, Quyển I, Chương 1). Thánh nhân nhận ra rằng mọi nỗ lực của con người để tìm kiếm hạnh phúc nơi những thứ tạm bợ đều dẫn đến thất bại, vì chỉ trong Thiên Chúa, con người mới tìm thấy sự viên mãn thực sự.
Bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ Richard Teo, một triệu phú ở Singapore, nghĩ rằng thành công đồng nghĩa với giàu có. Ông bỏ ngành phẫu thuật mắt để mở trung tâm thẩm mỹ, nhanh chóng kiếm được hàng triệu USD, sở hữu xe sang Ferrari, biệt thự, và giao lưu với người nổi tiếng. Tháng 3/2011, ông bị chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 4. Trong bài nói chuyện với sinh viên nha khoa tại Singapore tháng 11/2011, ông chia sẻ: “Tôi từng nghĩ tiền bạc, danh vọng mang lại hạnh phúc. Tôi mê muội kiếm tiền, mở rộng kinh doanh, tiêu xài xa xỉ. Nhưng khi đối diện cái chết, xe hơi, nhà cửa, cúp thưởng chẳng mang lại niềm vui. Chỉ có gia đình, bạn bè chân thành, những người chia sẻ nỗi đau, mới thực sự an ủi tôi. Tôi từng thiếu đồng cảm với bệnh nhân, chỉ xem họ là nguồn thu nhập. Đến khi tự trải qua đau đớn, tôi mới hiểu họ. Tôi khuyên các em: đừng đánh mất lương tâm, hãy đặt mình vào vị trí bệnh nhân, và giúp đỡ những người đau khổ. Hạnh phúc thật sự không phải sống cho mình, mà là mang lại điều tốt đẹp cho người khác. Đừng để xã hội quy định cuộc sống của các em. Hãy tự quyết định và sống có ý nghĩa.” Ông qua đời cuối năm 2012. (www.benhvienhungvuong.vn).
2. Hướng Về Những Sự Trên Trời
Trong thư gửi tín hữu Côlôxê, Thánh Phaolô kêu gọi: “Anh em đã được trỗi dậy cùng với Chúa Kitô, nên hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới, nơi Chúa Kitô đang ngự bên hữu Thiên Chúa. Anh em hãy hướng lòng trí về những gì thuộc thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới” (Cl 3: 1-2). Lời này là một định hướng rõ ràng cho đời sống Kitô hữu: hãy tập trung vào những giá trị vĩnh cửu, thay vì bị cuốn vào những ham mê thế gian.
Thánh Phaolô nhấn mạnh rằng chúng ta phải “cởi bỏ con người cũ với những hành vi của nó rồi, và anh em đã mặc lấy con người mới” (Cl 3: 9-10). “Con người cũ” ở đây là những ham muốn ích kỷ, tham lam, gian dối, và dục vọng, vốn dẫn con người xa rời Thiên Chúa. Ngược lại, “con người mới” là con người được tái sinh trong Chúa Kitô, sống theo hình ảnh của Đấng Tạo Hóa. Cuộc sống Kitô hữu là hành trình tìm kiếm Thiên Chúa, như Thánh Phaolô kêu gọi: “Hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới” (Cl 3: 1). Điều này đòi hỏi cầu nguyện, suy niệm Lời Chúa, và tham dự các bí tích.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trong Thông điệp Laudato Si’ (2015), đã nhắc nhở: “Thị trường luôn hướng đến việc tạo ra một bộ máy tiêu thụ không thể đảo ngược lại, để các sản phẩm cuối cùng nhấn chìm con người vào trong một vòng xoáy mua bán và xài phí cách vô ích” (Laudato Si’, số 203, 2015). Ngài kêu gọi một sự hoán cải sinh thái, không chỉ trong việc chăm sóc thiên nhiên, mà còn trong việc thay đổi lối sống để tập trung vào Thiên Chúa và tha nhân: “Không có hệ thống nào có thể tiêu diệt triệt để việc khai mở cho điều thiện, chân lý và vẻ đẹp, cũng như khả năng thích ứng. Khả năng này, vốn có sẵn vì chính Thiên Chúa hiện diện sâu thẳm nơi cõi lòng con người, đã động viên chúng ta” (Laudato Si’, số 205, 2015).
Begum Bilquis Sheikh sinh năm 1919 tại Rawalpindi, Pakistan, trong một gia đình phong kiến giàu có và có ảnh hưởng lớn ở vùng Punjab rộng lớn tại Pakistan và Ấn Độ. Cha bà là Nawab Muzaffar Ali Khan, một địa chủ quyền lực, và gia đình bà có nhiều người nổi tiếng trong lĩnh vực chính trị, báo chí và ngoại giao. Bà là mẹ của đại sứ Khalid Amir Khan, và là dì của nhà văn Tariq Ali. Sau khi kết hôn với Tướng Khalid Masud Sheikh, Bộ trưởng Nội vụ Pakistan từ năm 1962 đến 1965, bà bắt đầu tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị, ngoại giao và xã hội.
Trong suốt 46 năm đầu đời, dù theo Hồi giáo, bà không hoàn toàn tin vào những gì không thể lý giải được, mà chỉ tin vào điều mắt thấy tai nghe. Chính sự tìm kiếm chân lý và khủng hoảng cá nhân, vì cha mẹ mất, hôn nhân tan vỡ, bà bắt đầu đọc và tìm hiểu về Chúa Giêsu. Bà cảm thấy bị thu hút sâu xa bởi hình ảnh một Thiên Chúa yêu thương gần gũi. Đầu tháng 12/1966, sau một thời gian cầu nguyện và suy ngẫm, bà tuyên bố tin nhận Chúa Giêsu làm Chúa và xin được rửa tội theo Kitô giáo vào đêm Giáng Sinh năm đó.
Quyết định này dẫn đến hệ quả nghiêm trọng: bị gia đình từ chối, đe dọa, thậm chí nhà bị đốt, và cuối cùng phải trốn sang Hoa Kỳ để đảm bảo an toàn. Tuy vậy, bà không hối tiếc: bà bắt đầu chia sẻ hành trình đức tin của mình qua cuốn hồi ký “I Dared to Call Him Father – Tôi dám gọi Ngài là Cha” (1978), trở thành nguồn cảm hứng cho hàng nghìn người trên thế giới. Bilquis đã lột bỏ người cũ để mặc lấy con người mới trong Chúa Kitô, sống và chia sẻ niềm tin Kitô giáo.
3. Cảnh báo về sự tham lam
Trong trình thuật Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu kể dụ ngôn về người phú hộ dại dột, người chỉ biết tích lũy của cải cho mình mà không làm giàu trước mặt Thiên Chúa. Khi người phú hộ tự nhủ: “Lúc ấy ta sẽ nhủ lòng: hồn ta hỡi, mình bây giờ ê hề của cải, dư xài nhiều năm. Thôi, cứ nghỉ ngơi, cứ ăn uống vui chơi cho đã!” (Lc 12: 19), Thiên Chúa cảnh báo: “Đồ ngốc! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai?” (Lc 12: 20). Dụ ngôn này nhấn mạnh rằng sự tham lam và lối sống chỉ biết tích lũy cho bản thân là con đường dẫn đến sự hư không. Dụ ngôn người phú hộ dại dột nhắc nhở chúng ta rằng của cải chỉ có giá trị khi được sử dụng để chia sẻ với tha nhân, phục vụ người khác. Thánh Basiliô Cả từng nói: “Của cải dư thừa của bạn không thuộc về bạn, mà thuộc về người nghèo” (Bài giảng về Luca 12:18, bản dịch tiếng Anh, St. Vladimir’s Seminary Press, 2009).
Trong bài giảng về dụ ngôn này, thánh nhân đã nói: “Người phú hộ bị kết án không phải vì đã lấy của ai, nhưng vì đã giữ lại tất cả cho mình” (Những bài giảng về Tin Mừng, bài số 28). Ngài nhấn mạnh rằng sự giàu có không phải là tội, nhưng việc sử dụng của cải một cách ích kỷ, không chia sẻ với người khác, là điều trái với ý muốn của Thiên Chúa.
Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng đã cảnh báo về sự nguy hiểm của chủ nghĩa tiêu thụ: “Một nền văn hóa vốn quan niệm rằng toàn bộ cuộc sống là lựa chọn sản xuất và tiêu thụ. Chính tại đây chủ nghĩa tiêu thụ nảy sinh. Khi liệt kê các nhu cầu mới và các phương tiện mới để thỏa mãn các nhu cầu đó, người ta cần được hướng dẫn bởi một hình ảnh toàn diện về con người, trong đó phải tôn trọng tất cả các chiều kích của con người và đặt những chiều kích vật chất vốn tuân theo bản năng phải phụ thuộc các chiều kích nội tâm và tinh thần” (Thông điệp Centesimus Annus, số 36, 1991). Ngài kêu gọi các xã hội con người, nhất là các Kitô hữu, sống tinh thần nghèo khó trong tâm hồn, không cậy dựa vào của cải vật chất, ngay khi họ sở hữu chúng: “Giáo hội luôn luôn nhắc nhở rằng con người và xã hội không chỉ cần có của cải vật chất mà còn cần những giá trị tinh thần và tôn giáo” (số 61).
Nhiều giáo xứ, thuộc nhiều giáo phận Công Giáo tại Việt Nam, đã mở những quán cơm giá rẻ hàng ngày dành cho người lao động nghèo, người khuyết tật, sinh viên và công nhân. Mỗi suất chỉ có giá 2.000 đồng nhưng đầy đủ cơm, canh, rau và thịt. Chương trình được duy trì bởi các tình nguyện viên và tài trợ từ giáo dân địa phương. Có những quán cơm theo mô hình này, chỉ trong hai tháng đầu tiên, số suất phục vụ đã lên đến 700 suất/ngày. Hoạt động này không chỉ đơn thuần là nấu ăn, mà còn tạo ra không gian đón tiếp cộng đồng, nơi người nghèo và người cô đơn được gặp gỡ, chia sẻ, cầu nguyện chung với sau thánh lễ mỗi sáng Chủ nhật.
Các linh mục, tu sĩ, giáo hữu có thể dùng kiến thức, quyền thế hoặc chức vụ để kiếm lợi, nhưng các vị chọn dùng của cải và thời gian để phục vụ người nghèo - sống tinh thần nghèo khó trong tâm hồn, không bị vật chất chi phối. Mô hình quán cơm 2.000 đ không chạy theo lợi nhuận, nhưng hướng đến phục vụ sự sống và giá trị thiêng liêng của các anh chị em khó khăn, vì họ nhận ra rằng hạnh phúc không nằm ở tiền bạc, mà ở việc sống cho Chúa và cho tha nhân” (www.sjesjesuits.global).
4. Làm giàu trước mặt Thiên chúa
Làm giàu trước mặt Thiên Chúa nghĩa là gì? Chúa Giêsu dạy rằng sự giàu có thật sự là làm giàu bằng ân sủng của Thiên Chúa. Sống khiêm nhường và bác ái, như Thánh Phaolô dạy, chúng ta cần lột bỏ sự gian dối, tham lam, và dục vọng, để mặc lấy tình yêu thương và lòng nhân ái. Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI viết: “Đời sống trong Chúa Kitô là yếu tố đầu tiên và chính yếu của sự phát triển và khuyến khích chúng ta tiến bước trên con đường phát triển này với con tim và lý trí của chúng ta, có nghĩa là với nhiệt tình của bác ái và sự khôn ngoan của chân lý” (Thông điệp Caritas in Veritate, số 8, 2009).
Sự hư không của thế gian không phải là lý do để tuyệt vọng, mà là lời mời gọi để chúng ta hướng lòng về Thiên Chúa. Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi chúng ta từ bỏ sự tham lam ích kỷ để làm giàu bằng ân sủng, trước mặt Thiên Chúa, sống cho Thiên Chúa và tha nhân, tìm thấy niềm vui và bình an thật sự, hướng tới vinh quang vĩnh cửu trong Chúa Kitô. “Thiên Chúa đòi chúng ta mọi sự, nhưng cũng ban cho chúng ta sự sống đích thật, tức hạnh phúc mà chúng ta được dựng nên để lãnh nhận. Ngài muốn chúng ta nên thánh chứ không muốn chúng ta bằng lòng với một cuộc sống nhạt nhẽo và tầm thường” (ĐGH Phanxicô, Tông huấn Gaudete et Exsultate, số 1, 2018).
Phêrô Phạm Văn Trung
