HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH -ĐỒNG HÀNH VỚI CAC GIA ĐÌNH

Details

Category: 1. Hôn Nhân & Gia Đình

LẮNG NGHE TÍCH CỰC

TRONG ĐỒNG HÀNH VỚI CÁC GIA ĐÌNH

Chi Trần chuyển 15-2-2019

Lắng nghe, chúng ta có thật sự sử dụng khả năng này như là một công cụ hữu hiệu trong việc chữa lành những anh chị em đang gặp những tổn thương chưa?

Chúng ta bước vào năm hoạt động mục vụ theo định hướng “Đồng hành với những gia đình gặp khó khăn” của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đề ra. Theo Carl Rogers và các nhà tâm lý học khác, có ít nhất hai điều kiện thiết yếu để giúp người đang gặp hoàn cảnh khó khăn thực hiện được những thay đổi tích cực trong cuộc sống của họ. Một là việc ta lắng nghe, đón nhận vô điều kiện người đang gặp vấn nạn rắc rối. Thứ đến là sự đồng cảm – là khả năng hiểu và chia sẻ được những cảm xúc. Ta cần truyền đạt thông tin đến với người cần được trợ giúp rằng ta hiểu biết được những nỗi khó khăn, những cảm xúc khó chịu mà họ đang cảm nhận. Nhằm gợi ý cho hoạt động đồng hành với các gia đình gặp khó khăn thu hoạch được kết quả cụ thể, từ những kinh nghiệm trong công tác tham vấn tâm lý, chữa lành cho các gia đình, trong phạm vi bài viết này chúng ta cùng xem xét khả năng lắng nghe. Đây là kỹ năng thiết yếu không chỉ cho những nhà chuyên môn, mà còn hữu ích rất nhiều cho bất cứ ai muốn tăng cường hiệu quả trong giao tiếp với người khác.

Ít nhiều trong cuộc sống, đã có những lần chúng ta được yêu cầu lắng nghe những vấn đề của một người bạn đang gặp rắc rối. Hầu hết những người này có thể nhận được sự giúp đỡ hiệu quả bởi bất kỳ ai có trách nhiệm chăm sóc, biết đồng cảm, và giúp cho họ bình ổn lại cảm xúc. Vậy các giáo sĩ, các tu sĩ, và các anh chị em giáo dân đang cộng tác trong những lãnh vực mục vụ có sẵn sàng là người cung cấp sự trợ giúp hữu hiệu nhất bao nhiêu có thể trong khả năng của mình không?

Lắng nghe, chúng ta có thật sự sử dụng khả năng này như là một công cụ hữu hiệu trong việc chữa lành những anh chị em đang gặp những tổn thương chưa?  Chúng ta có dùng đôi tai mà Chúa ban để lắng nghe nhiều hơn là dùng miệng để nói? Giữa những ồn ào lo toan của cuộc sống, chúng ta có lắng nghe được những điều thổn thức trong trái tim của những anh chị em đến với ta không? Ta đã từng trải qua những cảm xúc như thế nào khi được một ai đó thật sự lắng nghe ta? Có lẽ không có cách nào tốt hơn để biểu lộ cho thấy rằng chúng ta quan tâm đến một ai đó và kết nối với họ hơn là việc lắng nghe – thực sự lắng nghe bằng trái tim của ta – về những gì người ấy chia sẻ. Động từ nghe có vẻ như là một hành vi đơn giản, chẳng ai cần phải học vì đó là chức năng của đôi tai, thế nhưng không phải như thế.

1/ THẾ NÀO LÀ LẮNG NGHE TÍCH CỰC

Trong ngôn ngữ Trung Hoa, động từ lắng nghe (thính) được cấu tạo bởi năm chữ:

– Chữ tai (nhĩ): chắc chắn vai trò của cơ quan thính giác không thể thiếu, nó giúp não bộ chúng ta ghi nhận, xử lý những âm thanh một cách chủ động cũng như thụ động. Đôi tai giúp ta đón nhận nội dung của thông điệp người nói, nội dung này có thể được chi phối bởi cung giọng, tốc độ của người nói…

– Chữ mắt (nhãn): con mắt là cửa sổ tâm hồn, ta không thể biết về tâm tư của người đối thoại nếu không mở cánh cửa tâm hồn ta để đón nhận thông tin do đôi mắt ta quan sát được từ những biểu hiện trên khuôn mặt, những biểu thị của ngôn ngữ không lời, dáng điệu, cử chỉ…

– Chữ tim (tâm): lắng nghe bằng con tim hay tấm lòng của ta, chỉ khi ấy những điều xuất phát từ con tim của người nói mới dễ dàng chuyển tải đến con tim của người đang lắng nghe họ.

– Chữ một (nhất): biểu hiện sự tập trung tâm trí của ta vào điều người đang nói muốn trình bày, không bị xao nhãng bởi những yếu tố chung quanh.

– Chữ vua (vương): cho thấy sự trân trọng của ta dành cho người đang giao tiếp với ta.

Như thế, rõ ràng việc lắng nghe không đơn giản như việc nghe thấy một âm thanh nào đó. Lắng nghe đòi hỏi sự nỗ lực tập trung trọn vẹn con người của ta bao gồm các giác quan thính giác, thị giác, cùng với tâm, trí, và thái độ trân trọng của ta đặt nơi người đang trò chuyện, chia sẻ, tâm sự… với ta.

3/ LẮNG NGHE TÍCH CỰC ĐEM LẠI HIỆU QUẢ GÌ ?

Trong thực tế, nhiều người trong chúng ta chưa biết cách lắng nghe. Với những ai đã tham dự các khóa huấn luyện về tham vấn trị liệu tâm lý, họ đều đã được dạy về kỹ năng lắng nghe như môn học căn bản đầu tiên ngay khi bắt đầu khóa đào tạo, nhưng những bài học hữu hiệu nhất thiết tưởng đến từ chính cuộc sống và thực tế tham vấn trị liệu. Nhà tham vấn hay trị liệu không chỉ học và thực hành nhuần nhuyễn kỹ thuật lắng nghe thân chủ, mà còn biết huấn luyện thân chủ cũng học biết lắng nghe.

Một trong những bài học rút ra được sau tiến trình trợ giúp để hàn gắn những đôi vợ chồng gặp khó khăn trong cuộc sống chung đó là việc người trợ giúp không đưa ra lời khuyên răn giáo điều cho họ, mà thay vào đó là việc giúp đôi vợ chồng biết lắng nghe nhau bằng con tim, và sau đó giúp họ thể hiện sự nhận biết và quan tâm của bản thân dành cho người phối ngẫu bằng cách phản ánh chân thật cảm xúc.

Những người chú tâm vào việc tập luyện khả năng lắng nghe đích thật, không chỉ gia tăng khả năng này, mà còn học được cách đón nhận và hưởng lợi từ việc lắng nghe. Chắc chắn ở giai đoạn đầu của việc tập luyện lắng nghe, chúng ta tập trung vào những cảm xúc và mối quan tâm nơi người đang chia sẻ, thậm chí đến độ thiếu việc lắng nghe chính bản thân mình. Và khi ta học cách chia sẻ chân thành từ trái tim mình với những người có khả năng lắng nghe tốt như người thân yêu, bạn bè, hay với nhà tham vấn trị liệu, chúng ta đồng thời khám phá ra những ơn phước tuyệt vời nhất mà ta lãnh hội được từ việc có được ai đó lắng nghe mình, đó là bình an, được quan tâm chăm sóc, được nhìn nhận, tạo thêm sức năng động, những nhận biết mới, và nhiều ơn khác nữa!

Cho dẫu vị trí của ta trong xã hội là gì, ta vẫn có thể áp dụng kỹ năng lắng nghe tích cực trong tất cả các tương giao của ta với mọi người. Làm được như vậy ta sẽ giúp cho những người gặp gỡ ta cảm thấy được rằng họ được quan tâm chăm sóc. Chính khả năng lắng nghe tích cực sẽ xây dựng tính thân mật trong các mối tương giao của ta. Khả năng lắng nghe sẽ giúp ta phát triển trí tuệ và thành công trong cuộc sống. Vậy đâu là những kỹ năng giúp ta tập luyện có được khả năng lắng nghe đích thật?

3/ TẬP LUYỆN KỸ NĂNG LẮNG NGHE TÍCH CỰC

Theo kinh nghiệm huấn luyện của các nhà tham vấn trị liệu tâm lý Hoa Kỳ, động từ “LẮNG NGHE” trong tiếng Anh “to LISTEN” cũng chỉ ra những bài học căn bản cho ta thực hành việc lắng nghe tích cực. Với sáu mẫu tự L-I-S-T-E-N chúng ta có được sáu kỹ năng sau đây.

L thay thế cho động từ love – yêu thương: Muốn có khả năng lắng nghe tích cực, ta phải có động cơ xuất phát từ tình yêu thương dành cho những người đến với ta, như thánh Thánh Augustino đã từng nói: “Yêu thương rồi hãy làm những gì bạn muốn!” Chính tình yêu sẽ giúp ta có thái độ cần thiết ngay từ khoảnh khắc tiếp xúc ban đầu là đón nhận họ như họ là, không vội đưa ra bất cứ một phán xét nào về họ. Bởi vì bất cứ lời phán xét hay dán nhãn – đặc biệt là tiêu cực lúc ban đầu cũng sẽ chi phối ta trong cách cư xử không thích hợp, hoặc đưa ra phán đoán thiếu chuẩn mực ở những bước tiếp theo. Chính tình yêu thương và không phán xét sẽ cho phép ta “bước vào đôi giày của người khác” và bắt đầu tìm hiểu về họ. Hãy cởi mở và chân thành; vì những lời chỉ trích và định kiến sẽ nhanh chóng khiến cho người ta khép kín cánh cửa trái tim của họ.

I thay thế cho động từ invite – mời gọi: Lời mời gọi hãy tự bộc lộ bản thân, cởi mở cõi lòng, cảm xúc qua những câu hỏi mở. Những câu hỏi này có thể giúp làm sáng tỏ, hay mời gọi tập trung vào một vấn đề: “Bạn có ý muốn nói gì về điều đó?”; hay mời gọi trình bày những suy nghĩ: “Hãy nói cho tôi biết rõ hơn suy nghĩ của bạn về điều đó?”; hoặc chia sẻ những cảm xúc: “Cảm xúc về mẹ của bạn như thế nào?”; và đề nghị đưa ra ví dụ cụ thể: “Cho tôi một trường hợp mà khiến bạn giận dữ. Cố gắng chỉ cho tôi thấy từng bước trong diễn tiến hành vi của bạn.” Tránh đặt các câu hỏi chỉ có thể được trả lời bằng “có” hoặc “không”. Những câu hỏi mở là công cụ khá hữu ích trong tham vấn, trị liệu để giúp người đang gặp vấn nạn tìm hiểu những khó khăn mà họ đang chịu đựng một cách đầy đủ hơn, đôi khi giúp họ thoát ra khỏi điểm tắc nghẽn. Trong việc trợ giúp qua những tương giao hàng ngày, những câu hỏi mở cũng sẽ giúp cho người đang gặp khó khăn có một tầm nhìn rộng hơn, đánh giá vấn đề ở nhiều góc cạnh hơn khi đối diện với thực tại, mà đôi khi “Chuyện người thì sáng, chuyện mình thì quáng”. Hơn nữa, những câu hỏi này chứng tỏ cho họ thấy rằng ta đang lắng nghe và quan tâm đến vấn đề của họ.

S thay thế cho động từ summarize – tóm kết, tóm tắt lại. Tóm tắt những gì ta đã nghe. Điều quan trọng là phải xác minh được rằng ta hiểu vấn đề của người đó bằng cách diễn tả qua những câu như: “Khi nghe bạn nói rằng …, tôi hiểu là…”, hoặc “Tôi hiểu rằng bạn rất quan tâm đến vấn đề…”. Tránh đưa ra giải pháp hoặc lời khuyên khi ta không được yêu cầu. Bởi vì lời khuyên không được yêu cầu thường khiến người nghe đi vào thế phòng thủ. Tránh việc cố gắng giải quyết những vấn đề hoặc mối quan tâm của người khác thay cho họ; vì điều này làm suy giảm hiệu quả tiến trình trợ giúp. Khi ta tự nguyện đặt trách nhiệm giải quyết vấn nạn của người khác vào cho bản thân mình là ta đang thay vì thi hành nhiệm vụ hướng dẫn giúp họ đưa ra phương án giải quyết tốt nhất cho cuộc đời của họ, thì ta lại dường như muốn đang sống thay cho họ – đây là điều không thể xảy ra. Chính họ phải sống cuộc đời của họ, chứ ta không sống thay cho họ, vì thế hãy để cho họ quyết định. Ta chỉ là người đồng hành với họ, ta có thể cầm đèn chiếu ánh sáng giúp họ bước đi trên con đường của họ, chứ không hành động thay thế họ.

T thay thế cho tính từ timely – đúng lúc, kịp thời. Phản ánh cảm xúc của người đang cần ta trợ giúp vào đúng thời điểm thích hợp. Tránh gây gián đoạn, cố gắng chỉ tiếp lời khi họ đã nói xong. Sau khi lắng nghe những điều được chia sẻ, ta nên dành một khoảng thời gian ngắn ít là một đến hai giây, để người chia sẻ có thể bổ túc thêm những điều họ chợt nhớ, đồng thời cũng là khoảng thời gian để bản thân ta “uốn lưỡi bảy lần” trước khi đưa ra một phản hồi hay đặt câu hỏi tiếp tục. Vào mỗi thời điểm, ta chỉ cần tập trung vào một vấn đề, cố gắng lựa chọn một cảm xúc hay một ý tưởng nổi bật nhất chứ đừng nuôi tham vọng giải quyết tất cả mọi vấn nạn. Xác nhận cảm xúc (cảm xúc nội tâm, trải nghiệm, và cảm nhận đều cần thiết) là chìa khóa mở ra tấm lòng của họ. Tập trung nhiều vào cảm xúc của chính họ hơn là những sự kiện diễn ra xung quanh. Tránh dùng họ như công cụ khai thác thông tin về người thứ ba. Cũng không nên đưa ra hàng loạt những câu hỏi cùng một lúc, vì người nói và người nghe đều dễ dàng bỏ lỡ những thông tin cần thiết. Hãy lần lượt đưa ra từng câu hỏi vào thời điểm thích hợp. Những câu nói như: “Nghe có vẻ dường như bạn cảm thấy ….”, “Dường như bạn cần ….” thật là hữu ích để thăm dò cảm xúc của người mà ta đang đối thoại. Thỉnh thoảng ta cũng sẽ gặp phải những trường hợp vì lý do nào đó, người chia sẻ vòng vo, lan man, hoặc lặp đi lặp lại một vấn đề. Trong trường hợp này, sau khi đã kiên nhẫn lắng nghe, ta nhẹ nhàng can thiệp vào để hướng cho họ tập trung hay nhận ra điều chính yếu họ muốn đề cập đến là gì?  Tránh dùng những lời phê bình, nhận xét nặng lời rất dễ gây tổn thương cho họ.

E thay thế cho tĩnh từ even – điềm đạm, bình thản. Lắng nghe thật bình tĩnh, đừng vội phản ứng. Kiểm soát cảm xúc của ta và suy nghĩ trước khi nói. Những phản ứng gây ra do cảm xúc nơi ta (ví dụ: sốc, bất ngờ, giận dữ, ghê tởm, đau đớn, sợ hãi) khiến cho người kia khép lòng, giữ thái độ im lặng. Họ đang cần sự giúp đỡ của ta, họ cần ta tập trung vào cảm xúc của chính họ, chứ không phải để chịu đựng những cảm xúc mới phát sinh từ phía ta. Thường những người cần sự trợ giúp đang trong tình trạng bất an, điều họ đang cần là một ai đó có khả năng giúp họ vượt qua những khó khăn hiện tại. Làm sao ta có thể trao ban được điều mà chính bản thân mình chưa có?  Vì thế ta cần có sự tự tin, bình thản và hy vọng để có thể nâng đỡ, chia sẻ cho những người đến với ta. Một khi lòng mình bất an, ta hãy hẹn buổi gặp gỡ, trò chuyện vào dịp khác. Vì theo kinh nghiệm, khi tâm ta chưa an, ta thường gây tổn thương cho người khác, và hậu quả của những buổi gặp gỡ vội vàng, thiếu chuẩn bị sẵn sàng thường đem đến tai hại hơn là chữa lành.

N thay thế cho tĩnh từ nonverbal – ngôn ngữ không lời. Thỉnh thoảng ta nên đưa ra những biểu lộ âm thanh như “Mm hmm”, “Ồ”, hay những biểu hiện trên khuôn mặt như một ánh mắt kiên định và nụ cười ấm áp giúp người đang chia sẻ biết rằng bạn đang lắng nghe họ. Thông thường khi chúng ta lắng nghe một ai đó, chúng ta đón nhận những gì họ nói được bày tỏ bằng những lời bề ngoài. Có những lần khác, chúng ta có cảm giác rằng những thông điệp mà họ muốn chuyển tải nhiều hơn những từ ngữ, có nghĩa là còn có điều gì đó hơn lời không thực sự nói ra, thậm chí có khi còn có điều gì đó mang ý nghĩa ngược lại. Đôi khi có những manh mối để giúp ta lắng nghe được điều mà lời không diễn tả: nói rằng không xấu hổ nhưng lại không dám nhìn trực diện vào mắt ta, nói rằng không tức giận nhưng mím chặt môi, nói rằng mọi chuyện đều tốt đẹp nhưng lại rơi nước mắt, và nói rằng chỉ đùa thôi mà không hề nở nụ cười… Hãy luôn đặt câu hỏi đâu là những thông điệp chứa đựng trong ngôn từ diễn tả bằng lời cũng như không lời. 

KẾT

Giờ đây ta đã biết ý nghĩa quan trọng và hiệu quả thiết thực của việc thực sự lắng nghe, vậy hãy tự hỏi bản thân, “tôi có biết lắng nghe gia đình, bạn bè và đồng nghiệp không?” Tốt hơn hết, hãy hỏi trực tiếp những người ấy! Họ sẽ phản hồi cho ta biết khả năng lắng nghe của ta ở mức độ nào. Lắng nghe là một nghệ thuật; chúng ta không thể có thói quen thực hành kỹ năng này nếu không có việc tự học và luyện tập. Hy vọng những gợi ý trên đây có thể gợi mở cho người đọc có phương án tự huấn luyện bản thân để có thể đạt được khả năng lắng nghe đích thật và hữu hiệu.

Hãy ghi nhớ lời thánh Gia-cô-bê tông đồ đã nhắn nhủ: “Anh em thân mến của tôi, anh em nên biết rằng: mỗi người phải mau nghe, đừng vội nói… (1,19).” Trong sách Châm Ngôn cũng đề cập đến thái độ của người khôn ngoan đó là biết lắng nghe: “Người khôn ngoan hãy nghe để được thêm kiến thức; người hiểu biết hãy nghe, và sẽ tìm được lời hướng dẫn (1,5).”

Lm. Joseph Hoàng Ngọc Dũng

HÔN NHÂN VA GIA ĐÌNH CẦN SỐNG ĐẠO

Details

Category: 1. Hôn Nhân & Gia Đình

SỐNG ĐẠO TRONG GIA ĐÌNH   Ý nghĩa của sống đạo trong gia đình   Chúa Giêsu bảo: "Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên Trới là Đấng hoàn thiện" (Mt 5, 48) . Lập gia đình chính là ơn gọi, Chúa ban cho vợ chồng để cùng nhau và nhờ nhau nên hoàn thiện. Vậy, sống đạo trong gia đình là sống sự nên hoàn thiện, như Chúa Giêsu bảo. Sống đạo trong gia đình không đòi hỏi những nỗ lực thánh thiện qúa sức, nhưng là sống chu toàn sứ mệnh Thiên Chúa giao phó cho đôi vợ chồng, khi Ngài kết hợp bằng Phép Hôn Phối. Sứ mệnh của gia đình công giáo ĐTC Gioan-Phaolô II viết : "Trong Giáo Hội, gia đình là một giáo hội thu nhỏ, là nơi tiếp nhận và loan báo Lời Chúa. Mọi đôi bạn phải là sứ giả của tình yêu và sự sống, như một dấu hiệu sáng chói của sự hiện diện của Chúa Kitô và tình yêu của Ngài, đối với những ai còn ở xa, đối với những gia đình chưa tin và cả đối với những gia đình Kitô hữu không sống cách phù hợp với đức tin họ đã tiếp nhận." (1982) Cách thức chu toàn sứ mệnh Thánh Công Đồng Vatican II dạy : "Gia đình sẽ chu toàn được sứ mệnh đó nếu gia đình tỏ ra như một đền thờ của Giáo Hội trong nhà mình, nhờ yêu thương nhau và cùng nhau dâng lời cầu nguyện lên Thiên Chúa, nếu tất cả gia đình cùng tham dự vào việc phụng vụ của Giáo Hội, và sau cùng nếu gia đình tỏ ra hiếu khách và cổ võ đức công bằng cũng như những việc thiện khác giúp các anh em đang túng thiếu" (Sắc lệnh Tông Đồ Giáo Dân, chương11d). Theo Thánh Công Đồng, sống đạo trong gia đình gồm ba điểm: Gia đình trở nên một đền thờ Thiên Chúa, nhờ yêu thương nhau và cùng nhau cầu nguyện; Tất cả gia đình của đôi bạn, cùng nhau tham dự vào việc phụng vụ của Giáo Hội; Gia đình làm tông đồ bằng tiếp đón, bằng sống đức công bình và bác ái đối với người anh em khác. Sau đây, chúng ta tìm hiểu ba điểm căn bản, giúp chúng ta sống đạo trong gia đình, để nhờ đó chúng ta nên hoàn thiện như Chúa Giêsu muốn. 1. Gia đình trở nên đền thờ Thiên Chúa. Làm thế nào đây ? Việc thực tế đầu tiên là cung hiến nhà mình ở cho Thiên Chúa. Vợ chồng xin Linh mục làm phép nơi ăn chốn ở của mình, dù đó là một căn phòng chật hẹp hay một biệt thự lộng lẫy. Sau đó, vợ chồng xin dâng mình cho Chúa và xin Chúa làm chủ gia đình mình. Từ đó Chúa Giêsu hiện diện giữa đôi lứa và Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn đời sống của gia đình. "Sự hiện diện của Chúa Giêsu làm cho sự hiệp nhất của đôi bạn trở nên trọn vẹn : hiệp nhất thể xác, tình yêu, tinh thần và thiêng liêng." (Đường Hy Vọng, số 489) Thánh Phêrô nhắc nhở : "Như những người con biết vâng phục, anh em đừng chiều theo những đam mê trước kia, lúc anh em còn mê muội. Anh em hãy sống thánh thiện trong cách ăn nếp ở, để nên giống Đấng Thánh đã kêu gọi anh em. Vì có lời Kinh Thánh chép rằng : hãy sống thánh thiện vì Ta là Đấng Thánh" (1 P 1,14-16). Vậy thì, a) Yêu thương nhau Vợ chồng có yêu thương nhau mới làm gia đình nên ngôi thánh đường của Giáo Hội. Nhưng chúng ta yêu nhau với tình yêu nào ? Đấy là điều chúng ta luôn luôn cầu xin Chúa Thánh Thần soi sáng, trong suốt cuộc đời vợ chồng. Một văn hào Pháp viết về tình yêu con người, như thế này: “Bạn nói bạn yêu chim và bạn nhốt chúng vào lồng. Bạn nói bạn yêu hoa và bạn cắt chúng đi. Bạn nói bạn yêu cá và bạn ăn chúng. Cho nên, khi bạn nói bạn yêu tôi, tôi thấy sợ! “. Đối với người đời, yêu là như thế. Yêu là chiếm đoạt lấy cho mình để rồi giảm thiểu hay hủy hoại kẻ mình yêu. Lối yêu thương ấy đáng sợ vì gây bao đau thương và chết chóc.   b) Xin lỗi và tha thứ Trong Tin Mừng theo thánh Mát-thêu, không phải là một ngẫu nhiên mà sau dụ ngôn "tên mắc nợ không biết thương xót" (Mt 18,23-35), thánh Mátthêu lại đề cập đến "vấn đề vợ chồng không có quyền ly dị" (Mt 19,1-9). Trong dụ ngôn "tên mắc nợ không biết thương xót", Chúa đưa ra sự chênh lệch giữa mười ngàn nén vàng và trăm quan tiền (giữa 600.000FF và 1 FF) để ta có được một ý niệm cụ thể về lòng thương xót của Chúa đối với ta, và về hành động yêu thương ta phải có, để giao hòa với người bạn đời của ta. Thánh Âu-cơ-tinh nói: "Chúng ta thường có ước muốn thương yêu rất lớn và khã năng thương yêu rất hạn hẹp". Nhưng Chúa Thánh Thần sẽ đổ tràn tình yêu vào lòng chúng ta, nếu chúng ta biết sống khiêm nhường để xin lỗi nhau, và biết sống yêu thương để tha thứ cho nhau. Đó là một chuyển động tình yêu làm rộng mở cõi lòng chúng ta, làm tình yêu vô tận của Thiên Chúa tràn vào được đời sống vợ chồng chúng ta. Trong thơ gởi tín hữu Êphêsô, thánh Phaolô viết: "Bởi thế, một khi đã cởi bỏ sự gian dối, mỗi người trong anh em hãy nói sự thật với người thân cận, vì chúng ta là phần thân thể của nhau. Anh em nổi nóng ư ? Đừng phạm tội: chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn. Đừng để ma qủy thừa cơ lợi dụng". (Ep 4, 25-27).   Có lắm lúc, tình yêu vợ chồng gặp phải những trở ngại. Chính đấy là những lúc phải xử dụng ơn tha thứ Thiên Chúa ban cho và sự khiêm nhượng nhận biết lỗi lầm. c) Cầu nguyện Nghĩ kỹ lại, được sinh ra làm người, như thế này, đã là một ơn phước trọng đại. Lại được Rửa Tội, được nuôi dưỡng trong Giáo Hội Chúa..., thì thật bao nhiêu là ơn phước! Nói cách khác, không có ơn Chúa, con người không thể nào hình thành và triển nở được. Đời sống gia đình lại còn cần nhiều ơn Chúa hơn nữa. Ơn Chúa luôn chan chứa đầy tràn. Nhưng muốn lãnh nhận được chỉ có cách là cầu nguyện thôi. Một cách cầu nguyện sinh nhiều hoa trái vững bền là học hiểu và thực hành Lời Chúa. Phúc Âm phải được đọc thường xuyên nhất trong gia đình. Vì khi vợ chồng cùng nhau đọc và tìm hiểu Phúc Âm, Chúa Thánh Thần sẽ thân hành dạy họ, dẫn dắt họ trên con đường hoàn thiện. Đọc Phúc Âm trong gia đình không phải là điều khó thực hiện, nếu đôi bạn, hằng ngày để ra ít phút thôi, vào buổi tối sau bữa ăn chẳng hạn. Cùng nhau đọc một đoạn Phúc Âm. Rồi thinh lặng suy niệm, rồi tự phát cầu nguyện, cầu cho chính mình, cho người bạn đời, cho các người mình trách nhiệm, cho con cái, cho người thân yêu, cho công cuộc tông đồ của gia đình... Những giây phút cùng nhau cầu nguyện, thật là đẹp, thật là huyền diệu. Làm cho tình vợ chồng, cha mẹ con cái nên keo sơn thắm thiết, vì tất cả gia đình được liên kết mật thiết với Chúa. Đấy là giây phút mà Lời Chúa thấm nhập tận nơi sâu thẳm của tâm linh đôi bạn, chữa lành mọi vết thương đau. Cũng là giây phút bên nhau cùng nghỉ ngơi trong Chúa, phó thác mọi sự cho Ngài và được Ngài bồi dưỡng lại sức sau một ngày lao nhọc.     3. Gia đình làm tông đồ Có thể nói, Giáo Hội được Chúa Giêsu khai sinh là để làm tông đồ. Làm tông đồ là làm cho Nước Chúa rộng mở trên khắp hoàn cầu. Để nhờ đó, Ơn Cứu Rổi được mang đến cho mọi người. "Những việc trong gia đình cũng như những việc ngoài xã hội, không được tách rời khỏi động lực siêu nhiên của cuộc sống, theo lời thánh Tông Đồ Phaolô: "hết thảy công việc anh em làm trong lời nói hay việc làm, hãy nhân danh Chúa Giêsu Kitô mà thực hành, nhờ Người để cảm tạ Chúa Cha là Thiên Chúa" (Cl 3, 17) " (Tông Đồ Giáo Dân 2 và 4). Nhờ nhân danh Chúa Giêsu, mà việc tông đồ là việc làm cho chúng ta nên hoàn thiện cao độ nhất. a) Sứ giả của tình yêu và sự sống. Đối với đôi bạn, làm tông đồ trước hết, là làm "sứ giả của tình yêu và sự sống". Là sứ giả của tình yêu, giữa đôi bạn phải có tình yêu vợ chồng bất khả phân ly. Là sứ giả sự sống, đôi bạn phải yêu sự sống, phải có ước muốn truyền lại sự sống và bảo vệ sự sống. Để rồi, bằng đời sống vợ chồng như thế, tỏ cho mọi người biết Nước Trời đang ở giữa họ. Làm tông đồ của bậc cha mẹ, là bằng nhiều gương sáng hơn là bằng nhiều lời nói, huấn luyện con cái mình biết kính nể Thiên Chúa, biết yêu mến Giáo Hội Ngài và ham chuộng làm việc tông đồ. b) Làm tông đồ bằng tiếp đón Trong sách Đường Hy Vọng, viết: "Gia đình công giáo làm tông đồ bằng tiếp đón. Mở rộng nhà các con và đồng thời mở rộng lòng các con. Nhà nào lại không có khách ? Tiếp đón là cách thế tiện nhất, tự nhiên nhất, để làm chứng tích về tình yêu, về sự hiệp nhất, về niềm vui, về cởi mở... Nghệ thuật tiếp đón sẽ trở nên tông đồ tiếp đón. Các con hãy sống và làm cho những ai đến gia đình các con đều thèm sống như các con. " (ĐHV. 503) c) Sống đức công bình và bác ái Về điều này, Thánh Công Đồng Vatican II dạy: "Trong các việc tông đồ của gia đình, cần phải kể đến những việc như: nhận làm con nuôi những đứa trẻ bị bỏ rơi, ân cần tiếp đón những khách lạ, cộng tác với học đường, khuyên bảo và giúp đỡ thanh thiếu niên, giúp những người đã đính hôn chuẩn bị cho việc hôn nhân của họ được tốt đẹp, giúp dạy giáo lý, nâng đỡ những đôi vợ chồng cũng như những gia đình khi họ gặp khó khăn về vật chất hay tinh thần, lo cho những người già cả không có những điều kiện cần thiết, mà cung cấp cho họ những tiện nghi chính đáng của tiến bộ kinh tế." (Tông Đồ Giáo Dân 11d). Trên thực tế, đôi bạn làm việc tông đồ, bằng cách tha thiết tham gia sinh hoạt các Hội Đoàn của Giáo Xứ. Vì Giáo Xứ là Giáo Hội của Chúa, một công cụ Ngài dùng để cứu rỗi sinh linh, trong một địa bàn hoạt động nào đó của Giáo Xứ. Làm mạnh Giáo Xứ là làm mạnh công trình tay Chúa. Sống cho Giáo Xứ là sống cho Chúa Giêsu. Kết luận   "Thầy đây, đừng sợ" (Ga 6, 20). Có Chúa Giêsu hiện diện, có Chúa Thánh Thần dẫn dắt, gia đình của anh chị sẽ sáng chói, để nên như dấu hiệu của Ánh Sáng Phục Sinh giữa những con người thế trần. Thế trần càng tối tăm, càng phũ phàng, dấu hiệu sáng chói của anh chị lại càng cần thiết, càng cấp bách hơn, cho nhiều người đang còn bị tối tăm bao phủ. Linh Mục Inhaxiô Nguyễn Văn Thạch ------------------------------

 

HÔN NHAN VÀ GIA ĐÌNH - THE HOLY FAMILY

Details

Category: 1. Hôn Nhân & Gia Đình

              How Holy Can My Family Be?

                                                 THE HOLY FAMILY, A REAL FAMILY (C)

I haven’t always looked forward to the celebration of the Feast of the Holy Family. As a boy growing up, I heard a sermon every year on the virtues of ‘the holy family of Nazareth’ which left me feeling that my good but imperfect family was simply not in the same league.

Pictures and statues of the Holy Family only reinforced the distance I felt between their family and mine. In their simple but immaculate home, there was a place for everything and everything in its place. Joseph, Mary and Jesus seemed so calm and peaceful and unruffled. They looked like they never had an argument, a disagreement, or even a misunderstanding. They didn’t seem to have any money worries or any fears for their safety or their future or anything else. Fortunately the bible stories about the childhood of Jesus tell us something quite different and bring us down to earth with a thud. This is particularly true with today’s story about the loss of the child Jesus.

Many of you are parents. No doubt you’ve had the anguish of losing a child, if only for a few minutes. The child was with you at the shopping centre. You turned round for a moment to look at something in a window or on a shelf, and when you turned back, your little one had wandered off, without a trace. You felt real fear for your child’s  safety. You felt as if your heart was going to break. In your panic you might even have thought your precious little one might have been stolen from you.

Jesus goes missing for much longer, for three whole days. If this happened today, his parents might have been charged with child neglect. How could it have happened? In those days, the men on pilgrimage walked with the men, and the women with the women. Only in the evening would the two groups come together. It seemed that Mary assumed that the boy was travelling with his father, and Joseph assumed that the boy was with his mother. A case of family misunderstanding! After travelling a whole day, then, Joseph and Mary discover that their child has gone off on his own. They go looking for him all along the road back to Jerusalem. Only two days later do they find him in the Temple of the city, sitting with the teachers, listening to them and questioning them.

The text says they were ‘overcome’ when they saw him? I wonder what exactly that word ‘overcome’ means. Were they crying? Were they annoyed? Were they angry? What Mary says to him suggests they were exasperated: ‘My child, why have you done this to us? See how worried your father and I have been, looking for you.’ His reply does nothing to reassure and settle them down: ‘Why were you looking for me? Did you not know that I must be busy with my Father’s affairs?’ We’re told that ‘they did not understand what he meant.’ Maybe his words even came across to them as a bit of brat behaviour, a cheeky back-answer from a precocious child?

When I focus on the details of what Luke actually tells us in his stories of the child Jesus, and when I read the bits between the lines, I can feel quite close to the Holy Family of Nazareth. They are real people, after all. They had their ups and downs as a family, just like your family and mine. They had their problems, they had their struggles, and they had their challenges, just like your family and mine. But they survived as a family, just like yours and mine. They survived, because there was enough love, enough acceptance, and enough forgiveness left in their relationships, and enough trust in both God and one another.

In conclusion, let me illustrate this with a true story about how one particular family faced a real challenge which came their way. I quote the mother’s actual words (as she has stated them):

Our youngest daughter became pregnant (out of wedlock) and for our family this last twelve months was make-or-break time, emotionally, physically and faith-wise. But with God’s help and grace we have all come through this crisis in one piece. From anger to acceptance. From disappointment to unconditional love. From betrayal to peace. From hurt to holding this precious baby, the joy of all our lives now. God certainly moves in mysterious ways, and while this is not how we wanted to have our grandchildren, this little child of God is loved by all.

Fr Brian Gleeson

-----------------------------

CÁC BÀI DỘC GIẢ GỞI TỚI - ĐẠO BINH ĐỨC MẸ

Details

Category: 1. Hôn Nhân & Gia Đình